Ostatnie lata pozwoliły zmniejszyć dystans miast położonych na wschodniej ścianie Polski do średniej europejskiej i do innych polskich regionów. Wyraźnie widać, że coraz więcej z nich podejmuje aktywne działania, aby przyciągnąć biznes poszukujący nowych, atrakcyjnych inwestycyjnie miejsc. Do grona rozwijających się w ten sposób ośrodków dołączają nie tylko główne miasta wojewódzkie, ale też powiatowe. Przykładem może być Stalowa Wola, w której rozpoczęto realizację Strategicznego Parku Inwestycyjnego Euro-Park Stalowa Wola, a wrześniu otwarto „Urbi Ferro” – pierwszy biurowiec klasy A w mieście. Czy położone na wschodzie miasta mają szanse wkrótce stać się wschodzącymi gwiazdami na mapie inwestycyjnej Polski?

Uwarunkowania historyczne sprawiły, że regiony Polski Wschodniej, tj. województwa lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie oraz część woj. mazowieckiego (z wyłączeniem Warszawy i powiatów przyległych) nie miały łatwego zadania w budowaniu swojej pozycji gospodarczej na mapie Polski i Europy. Chociaż cały ten obszar stanowi blisko 32% powierzchni całego kraju, to PKB przypadające na jednego mieszkańca wciąż jest tam poniżej średniej dla Polski i wynosi ok. 50% średniej europejskiej.

Jednak ostatnie kilkanaście lat przyniosło ogromne zmiany w tym makroregionie. Środki unijne i aktywność samorządów miejskich pozwoliły m.in. na dynamiczny rozwój infrastruktury, edukacji i szkolnictwa wyższego, turystyki oraz obniżenie poziomu bezrobocia. Niska konkurencyjność i innowacyjność polskiej ściany wschodniej przechodzą już do historii.

„Polska Wschodnia cieszy się coraz większym zainteresowaniem firm doradczych i inwestorów. Drzemiący tu potencjał wzmacniają dedykowane programy unijne takie jak Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej, którego budżet na lata 2021-2027 wyniesie prawie 12,5 mld zł. To szansa na kolejny skok rozwojowy w zakresie wdrażania innowacji, rozwoju automatyki i robotyzacji, a także wsparcie w odpowiedzi na nowe wyzwania rynkowe związane ze zmianami klimatycznymi i środowiskowymi” – podkreśla Alicja Szumiec-Jurasińska, menedżerka PwC Polska.

W ślad za lokalnymi czempionami

Miasta takie jak Rzeszów czy Lublin od wielu lat konsekwentnie umacniają swoja pozycję. Co stoi za ich sukcesami gospodarczymi? W przypadku stolicy Podkarpacia – m.in. wysoka dostępność terenów inwestycyjnych w granicach miasta i w sąsiadujących z nim strefach gospodarczych, które pozwalają na rozwój biznesu i przyrost nowoczesnych obiektów biurowych. To działa, o czym świadczyć może np. tegoroczna wprowadzka firmy Boeing do Rzeszowa, która zdecydowała się na wynajem 6,6 tys. mkw. powierzchni biurowej klasy A.

Z kolei położony na styku ważnych europejskich szlaków komunikacyjnych Lublin stawia na wsparcie rozwoju branż takich jak logistyka, sektor motoryzacyjny, chemiczny czy medyczny. Natomiast dobrze rozwinięty rynek powierzchni biurowych i zaplecze edukacyjne sprzyjają wzrostowi sektora nowoczesnych usług biznesowych. Czy śladami sukcesów największych ośrodków w regionie mogą podążać także miasta powiatowe Polski Wschodniej?

„Ze względu na swoje położenie, powierzchnię, liczbę mieszkańców oraz często historyczną obecność przemysłu największym miastom ściany wschodniej łatwiej jest określić swój potencjał i w oparciu o niego budować przewagi konkurencyjne. Co ważne, widać, że doskonale sobie z tym radzą i potrafią wykorzystać swoje wewnętrzne zasoby oraz zewnętrzne środki finansowe. Teraz przyszła kolej na średnie miasta” – mówi Piotr Tucholski dyrektor, Biura Zarządzania Nieruchomościami.

„To właśnie im dedykowany jest „Program Fabryka”, mający na celu aktywizację ich potencjału i zapewnienie warunków rozwoju dla firm sektora nowoczesnych usług biznesowych. W jego ramach oddano już do użytkowania pierwszy obiekt mixed-use klasy A w Stalowej Woli, kończy się budowa budynku we Włocławku, trwa w Elblągu i rozpoczęto prace w Zamościu i w Chełmie” – dodaje.

Stalowa Wola sięga po więcej

Przykładem średniego miasta Polski Wschodniej, które aktywnie dołączyło do wyścigu o wykorzystanie drzemiącego w nim potencjału i dalszy wzrost gospodarczy, jest podkarpacka Stalowa Wola. Samo miasto liczy ok. 60 tys. mieszkańców, jednak wraz z przylegającymi miejscowościami tworzy blisko półmilionową aglomerację.

Niedawno rozpoczęła się tu realizacja Strategicznego Parku Inwestycyjnego Euro-Park Stalowa Wola. W ramach pierwszego etapu projektu powstaną obiekty dedykowane inwestorom z sektora elektromobilności oraz przemysłu obronnego. Obecnie trwa przygotowanie terenu oraz budowa układu dróg gminnych, które skomunikują istniejącą już strefę przemysłową z terenami Strategicznego Parku Inwestycyjnego Euro-Park.

Jedną z najnowszych inwestycji w Stalowej Woli jest także „Urbi Ferro”, czyli pierwszy biurowiec klasy A w mieście. Otwarty we wrześniu tego roku obiekt liczy ok. 6 tys. mkw., w tym 2 tys. mkw. powierzchni usługowej dedykowanej sklepom, restauracji i lokalom usługowym, oraz 4 tys. mkw. przestrzeni biurowej. Budynek powstał w ramach Programu Fabryka.

„Przykłady innych miast doskonale pokazują, że dostępne zasoby wysokiej klasy przestrzeni biurowej są jednym z kluczowych czynników decydujących o atrakcyjności inwestycyjnej danej lokalizacji. Urbi Ferro z pewnością stanie się ważnym impulsem ekonomicznym dla dalszego rozwoju Stalowej Woli. Biurowiec ułatwi przyciągnięcie do miasta nowych firm i rozwój lokalnego biznesu. Dbamy również o to, aby stanowił istotny punkt na mapie miasta także dla lokalnej społeczności. Już na początku działalności pojawił się w nim Punkt Doradztwa dla Młodzieży” – mówi Iwona Gembiec, Managing Director, IMV Polska, zarządca budynku Urbi Ferro.

Akcelerator Przemysłowy w Stalowej Woli

Na tym jednak nie koniec. Dokładnie na przełomie 2024/2025 roku na terenie Stalowej Woli ma zostać oddany do użytku Akcelerator Przemysłowy. Jest to obiekt dedykowany młodym przedsiębiorcom, który uzupełni innowacyjny ekosystem miasta. Na powierzchni 8,5 tys. mkw. znajdą się w nim przestrzenie biurowo- usługowe oraz nowoczesna hala produkcyjna.

Czy to wystarczy, aby miasta takie jak Stalowa Wola rozwinęły skrzydła i w ślad za głównymi ośrodkami w regionie rosły w siłę? Z pewnością tak aktywne inwestycje w mieście zwrócą uwagę inwestorów i co najważniejsze, stworzą solidną podstawę do współpracy z nim. Eksperci podkreślają również, że nowe powierzchnie biurowe, przestrzenie dedykowane młodym przedsiębiorcom oraz dostępne tereny inwestycyjne pozwolą zatrzymać obserwowany dziś w wielu średnich i małych miastach proces – depopulację i odpływ wykwalifikowanych pracowników do największych miast.